2021 rok będzie wyjątkowo trudny dla samorządów w miastach na prawach powiatu, które nie tylko najbardziej odczuły spadki dochodów z powodu pandemii, ale także są największym płatnikiem netto „janosikowego” – wynika z analizy Aesco Group.
Z szacunków Ministerstwa Finansów wynika, że “janosikowe” w 2021 r. będzie wynosiło ponad 3,1 miliarda złotych, czyli około 200 mln zł więcej niż w bieżącym roku. Prognoza MF wskazuje, że największe miasta wpłacą do systemu w przyszłym roku 1,9 mld zł, czyli blisko 50 proc. więcej niż jeszcze w 2017 r.
Wpłaty środków na “janosikowe” dokonują jednostki samorządów terytorialnych o dochodach podatkowych na mieszkańca większych niż 150 proc, średniej krajowej dla gmin, 110 proc. dla powiatów i 125 proc. dla województw. Potoczne “janosikowe” to formalnie część równoważącą subwencji ogólnej, którą otrzymują gminy i powiaty z wpłat, które do budżetu państwa odprowadzają zamożniejsze samorządy. Na szczeblu wojewódzkim jest to zaś subwencja regionalna.
– Kwotę wpłat “janosikowego” oblicza się w oparciu o dane finansowe za dwa lata wstecz. Ten mechanizm nie uwzględnia więc nagłych zmian sytuacji gospodarczej. Z uwagi na to, że miasta na prawach powiatu odczuły największy spadek dochodów z powodu pandemii i są jednocześnie największymi płatnikami netto, mogą dość istotnie odczuć koszty janosikowego w przyszłym roku – mówi Mariusz Gołaszewski, prezes Aesco Group, ekspert od finansów samorządów.
Wpłaty i wypłaty części równoważącej są realizowane według różnych kryteriów, stąd jednostka samorządu terytorialnego może być jednocześnie płatnikiem i beneficjentem. Z analizy Aesco Group wynika, że miast na prawach powiatu, które wpłacają i pobierają jednocześnie “janosikowe” będzie w przyszłym roku 28.
Znajdują się na tej liście zarówno średnie miasta jak Skierniewice (otrzymają 4 mln “janosikowego”, ale same wpłacą ok. 1,2 mln) czy Dąbrowa Górnicza (wpłaci 2,5 mln, a dostanie – 8 mln zł), ale też większe miasta jak Lublin (wpłaci ponad 3,2 mln, a zyska – 9,1 mln) czy Poznań (do “janosikowego” dorzuci kwotę ponad 106 mln, a sam otrzyma – 41 mln). W tym gronie znalazło się także miasto stołeczne Warszawa, zdecydowanie największy płatnik netto, który na “janosikowe” w przyszłym roku wpłaci ok. 1,3 mld zł, a sam dostanie ok. 270 tys. zł.
“Janosikowe” reperuje budżety wielu samorządów
Warto mieć jednak świadomość, że samorządów będących beneficjentami jest w całej Polsce niemal 1,9 tys. W 1,3 tys. przypadków chodzi o kwoty w wysokości co najmniej 100 tys. zł – dla większości budżetów małych jednostek samorządowych są to niebagatelne pieniądze.
– Z przeprowadzonych przez nas analiz wynika, że bez „janosikowego” nawet 70 samorządów mogłoby całkowicie utracić płynność bieżącą, co utrudniłoby im nie tylko finansowanie codziennych działań, ale też planowanie inwestycji – wylicza ekspert Aesco.
“Janosikowe” znaczy najwięcej dla budżetów powiatów oraz samorządów wojewódzkich. W przeszło 60 samorządach – najwięcej z nich znajduje się w województwie podlaskim – danina ta odpowiada za co najmniej 5 proc. dochodów bieżących. Największymi beneficjentami systemu są powiaty suwalski i grudziądzki, które bez “janosikowego” straciłyby ponad 15 proc. swoich dochodów bieżących. Z kolei województwo podlaskie bez “janosikowego” straciłoby przeszło 10 proc. budżetu bieżącego – najwięcej wśród województw.
Kontakt dla mediów: media@aesco.com.pl, tel. 536-770-900
Aesco Group to niezależna, ogólnopolska instytucja analityczna i doradcza, powołana w celu świadczenia usług dla jednostek samorządu terytorialnego i przedsiębiorstw komunalnych. Aesco Group tworzy zespół ekspertów z wieloletnim doświadczeniem w pozyskiwaniu finansowania inwestycji, zarządzania finansami, audycie jednostek sektora finansów publicznych. Przez 9 lat swojej działalności zespół ten zrealizował ponad 500 projektów finansowania inwestycji dla klientów w całej Polsce, pozyskując środki w wysokości ponad 6 mld zł. Wypracował też unikalną metodykę pracy nad projektami określaną jako system finansowania AESCO©.
